******'ün cumhurbaşkanlığı döneminde devrimler, ekonomik kalkınma ve iç politika
Daha çok bilgi için: ****** Devrimleri
Mustafa Kemal ******, kurucusu ve ilk genel başkanı olduğu Cumhuriyet Halk Partisi'nin 4. Kurultayı'nda konuşurken (Mayıs 1935)
Gazi Mustafa Kemal, kendi deyişiyle Türkiye'yi "muasır medeniyet seviyesine çıkarmak" amacıyla bir dizi köklü değişime imza attı.
******, Cumhurbaşkanlığı döneminde, sadece bürokratların değil tüm
vatandaşların mülkiyet hakkını tanımış ve 1923-1938 döneminde Türkiye ekonomisi ortalama yıllık %7.5 oranında büyüyerek Türkiye'nin GSMH'si Dünya toplamının binde 3.62'sinden binde 6.52'sine yükselmiştir.[29] ******'ün Döneminde Türkiye Cumhuriyeti Dünyanın en hızlı kalkınan ülkelerinden biri olmuştur.[30]
Siyasal alanda devrimler
Toplumsal alanda devrimler
Hukuk alanında devrimler
Eğitim ve kültür alanında devrimler
Mustafa Kemal ******, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrencilerle ders dinlerken (15 Aralık 1930)
Çok partili demokrasi denemeleri
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1925
Daha çok bilgi için: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Cumhuriyetin ilanından sonra, Milli Mücadeleyi başlatan beş kişilik
kadronun Mustafa Kemal dışındaki dört üyesi (Rauf Bey, Karabekir Paşa,
Refet Paşa ve Ali Fuat Paşa) muhalefete geçerek Terakkiperver
Cumhuriyet Fırkası'nı kurdular. 1925 Martı'nda çıkan Genç Hâdisesi (Şeyh Sait İsyanı, Doğu İsyanı)
üzerine sıkıyönetim ilan edilerek Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
kapatıldı. Partinin lider kadrosu tutuklanarak önde gelenleri idam
edildi.
Serbest Cumhuriyet Fırkası, 1930
Gazi Mustafa Kemal, bir vatandaşın derdini dinlerken (1930)
Daha çok bilgi için: Serbest Cumhuriyet Fırkası
12 Ağustos 1930'da İsmet Paşa'nın
hükûmetine alternatifleri sunmak amacıyla çok partili demokratik hayata
kavuşmak için Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın yakın arkadaşı Fethi Bey (Okyar)'e Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurdurarak kız kardeşi Makbule Hanım (Boysan, Atadan), çocukluk ve okul arkadaşı Nuri Bey (Conker)'leri de üye yaptırdı. Ancak 17 Kasım 1930'da rakibi istemeyen İsmet Paşa'nın baskısı ve İslâmcıların aleti olma endişesinden dolayı partiyi fesh etti.
Bu demokrasi denemesinin biraz önce, ordu'nun siyasete müdahale
etmesinin demokrasiye zarar verebileceğini düşünerek Askerî Ceza Kanunu
(22 Mayıs 1930
tarih ve 1632 Sayılı Kanun)'nu meclisten geçirdi. Bu kanunun 148.
maddesine Ordu mensubunun siyasi toplantılar ve gösterilere katılmasını
siyasi partiye üyesi olmasını, siyasi maksatlarla şifahi telkinatta
bulunmasını, siyasi makale yazmasını ve siyasi nutuk söylemesini
yasaklanan hükmü koydurdu.
******'ün son günleri ve ölümü
Daha çok bilgi için: ******'ün son günleri ve ölümü
******'ün sağlık durumu 1937 yılından itibaren bozulmaya başladı. Kendisine 1938 yılı başlarında siroz teşhisi konuldu.Avrupa'dan doktorlar getirildi. Türk ve yabancı doktorların tedavileri sonuç vermedi.Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı ******,10 Kasım 1938 perşembe sabahı saat 9,05'te İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda hayatını kaybetti. Cenazesi büyük bir törenle Ankara'ya uğurlandı ve ****** 21 Kasım 1938 günü Ankara'da yapılan büyük bir törenle Ankara Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabrine konuldu. Bundan onbeş yıl sonra da 10 Kasım 1953'te kendisi için yaptırılan Anıtkabir'deki ebedi istirahatgahında toprağa verildi.
Daha çok bilgi için: ****** Devrimleri
Mustafa Kemal ******, kurucusu ve ilk genel başkanı olduğu Cumhuriyet Halk Partisi'nin 4. Kurultayı'nda konuşurken (Mayıs 1935)
Gazi Mustafa Kemal, kendi deyişiyle Türkiye'yi "muasır medeniyet seviyesine çıkarmak" amacıyla bir dizi köklü değişime imza attı.
******, Cumhurbaşkanlığı döneminde, sadece bürokratların değil tüm
vatandaşların mülkiyet hakkını tanımış ve 1923-1938 döneminde Türkiye ekonomisi ortalama yıllık %7.5 oranında büyüyerek Türkiye'nin GSMH'si Dünya toplamının binde 3.62'sinden binde 6.52'sine yükselmiştir.[29] ******'ün Döneminde Türkiye Cumhuriyeti Dünyanın en hızlı kalkınan ülkelerinden biri olmuştur.[30]
Siyasal alanda devrimler
- Halifelik ve saltanatın birbirinden ayrılması,Osmanlı saltanatının kaldırılması ve Osmanlı Devleti'nin hukuki varlığının sona ermesi (1 Kasım 1922).
- Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923).
- Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurt dışına çıkarılması (3 Mart 1924).
- Devletin dinine ilişkin maddenin anayasadan çıkartılması ve Laiklik ilkesinin anayasaya eklenmesi (1928)
- ****** İlkeleri'nin tamamının anayasaya girmesi (5 Şubat 1937)
Toplumsal alanda devrimler
- Şapka Kanunu (25 Kasım 1925)
- Tekkelerin, zaviyelerin ve türbelerin kapatılması (30 Kasım 1925)
- Kadınlara belediye seçimlerinde (1930) ve genel seçimlerde (1935) seçme ve seçilme hakkı tanınması
- Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934)
- Efendi, Bey, Paşa gibi lakap ve unvanlarin kullanımının yasaklanması (26 Kasım 1934)
- Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçülerinin kabulü (1925-1931)
Hukuk alanında devrimler
- İslam vakıflarının devlet idaresine alınması (1924)
- İsviçre Medeni Kodundan çevrilerek hazırlanan Medeni Kanun'un kabulü (1926).
- İtalyan Ceza Kanunu'ndan çevrilerek hazırlanan Türk Ceza Kanunu'nun kabulü (1927).
Eğitim ve kültür alanında devrimler
Mustafa Kemal ******, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrencilerle ders dinlerken (15 Aralık 1930)
- Öğretimin Birleştirilmesi Yasası (Tevhid-i Tedrisat Kanunu) ile devlete bağlı olmayan ilköğretim kurumlarının kapatılması (3 Mart 1924)
- Yeni Türk harflerinin kabulü ve arap alfabesiyle her türlü yayın ve eğitimin yasaklanması (1 Kasım 1928)
- Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması (1932)
- Dil Devrimi ve Güneş Dil Teorisinin benimsenmesi (1932-1938)
- Darülfünun'un kapatılıp İstanbul Üniversitesi adıyla yeniden kurulması (31 Mayıs 1933)
Çok partili demokrasi denemeleri
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1925
Daha çok bilgi için: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Cumhuriyetin ilanından sonra, Milli Mücadeleyi başlatan beş kişilik
kadronun Mustafa Kemal dışındaki dört üyesi (Rauf Bey, Karabekir Paşa,
Refet Paşa ve Ali Fuat Paşa) muhalefete geçerek Terakkiperver
Cumhuriyet Fırkası'nı kurdular. 1925 Martı'nda çıkan Genç Hâdisesi (Şeyh Sait İsyanı, Doğu İsyanı)
üzerine sıkıyönetim ilan edilerek Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
kapatıldı. Partinin lider kadrosu tutuklanarak önde gelenleri idam
edildi.
Serbest Cumhuriyet Fırkası, 1930
Gazi Mustafa Kemal, bir vatandaşın derdini dinlerken (1930)
Daha çok bilgi için: Serbest Cumhuriyet Fırkası
12 Ağustos 1930'da İsmet Paşa'nın
hükûmetine alternatifleri sunmak amacıyla çok partili demokratik hayata
kavuşmak için Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın yakın arkadaşı Fethi Bey (Okyar)'e Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurdurarak kız kardeşi Makbule Hanım (Boysan, Atadan), çocukluk ve okul arkadaşı Nuri Bey (Conker)'leri de üye yaptırdı. Ancak 17 Kasım 1930'da rakibi istemeyen İsmet Paşa'nın baskısı ve İslâmcıların aleti olma endişesinden dolayı partiyi fesh etti.
Bu demokrasi denemesinin biraz önce, ordu'nun siyasete müdahale
etmesinin demokrasiye zarar verebileceğini düşünerek Askerî Ceza Kanunu
(22 Mayıs 1930
tarih ve 1632 Sayılı Kanun)'nu meclisten geçirdi. Bu kanunun 148.
maddesine Ordu mensubunun siyasi toplantılar ve gösterilere katılmasını
siyasi partiye üyesi olmasını, siyasi maksatlarla şifahi telkinatta
bulunmasını, siyasi makale yazmasını ve siyasi nutuk söylemesini
yasaklanan hükmü koydurdu.
******'ün son günleri ve ölümü
Daha çok bilgi için: ******'ün son günleri ve ölümü
******'ün sağlık durumu 1937 yılından itibaren bozulmaya başladı. Kendisine 1938 yılı başlarında siroz teşhisi konuldu.Avrupa'dan doktorlar getirildi. Türk ve yabancı doktorların tedavileri sonuç vermedi.Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı ******,10 Kasım 1938 perşembe sabahı saat 9,05'te İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda hayatını kaybetti. Cenazesi büyük bir törenle Ankara'ya uğurlandı ve ****** 21 Kasım 1938 günü Ankara'da yapılan büyük bir törenle Ankara Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabrine konuldu. Bundan onbeş yıl sonra da 10 Kasım 1953'te kendisi için yaptırılan Anıtkabir'deki ebedi istirahatgahında toprağa verildi.