Kayıt Ol
Coğrafya
Nedir?
Coğrafya, insanlar ve yer
(mekân) ile bunlar arasındaki ilişkiyi inceleyen bilimdir. Yani yer ve insanlar
arasındaki ilişkiler coğrafyanın konusunu oluşturur. Coğrafya sadece yerlerin
isimlerini ezberleme ve bunların dünya üzerinde nerede olduklarını gösterme
değildir. Coğrafya, öğrencilerin çevrelerinde olanları anlamalarına ve insanın
çevre ile etkileşimi hakkında bir anlayış geliştirmelerine yardımcı olur.
Yerlerin isimlerini, lokasyonlarını ve özelliklerini
bilmek, coğrafyanın temelini oluşturan unsurlardır. Bu da çok büyük ve oldukça
büyüleyici öğrenme alanının bir parçasıdır.
Gregg ve Leinhardt
(1994), coğrafyayı 4 özellikle karakterize edilen bir disiplin olarak
tanımlamaktadırlar. Birincisi bir yere eşsiz bir karakter kazandıran, yeryüzü
üzerindeki özelliklerin dağılımıdır (Örn: dağlar, nehirler, denizler vb.).
İkincisi, bazı şeylerin oldukları yerlerde ve zamanda neden ve nasıl meydana
geldiğini anlamaktır (Örn: Volkanlar gibi). Üçüncüsü, meydana gelen olayların,
diğer olaylarla ilgisi ve bağlantısıdır (Örn: Yağmur ormanlarının tahribi).
Sonuncusu, coğrafyanın haritalar ile bilgilerin ve fikirlerin iletişimini
sağlamasıdır. Bu dört özellik birbiri ile çok çeşitli yollardan etkileşim
içindedir. Bunlardan ilk üçü coğrafyanın temel prensipleridir. Sonuncusu ise
coğrafî araştırmalar sonucu elde edilen bilgilerin ifadesidir.
Coğrafyanın bu değişik
yönleri arasındaki etkileşim, onu tanımlama amaçlı olarak kesin çizgilerle
bölünmesini zorlaştırır. Coğrafi beceriler, yerler (mekanlar), fizikî, beşerî
ve çevre coğrafyası biçiminde bir bölümleme, bunlardan bir veya iki alanın
coğrafya eğitiminin çeşitli basamaklarında yer alması; öğrencinin çeşitli
alanlar arasındaki ilişkiyi anlamasının engellenmesi şeklinde bir sonuç
doğurabilir.
Coğrafya, bazı
yeteneklerin gelişimini ve kavramların anlaşılmasını içerir. Bu kavram ve
yetenekler ise fizikî çevre (ortam), beşerî çevre ve bunlar arasındaki ilişki
ile ilgilidir. Coğrafya sorgulanan ve araştırılabilen konuları içerir. Coğrafya
öğretilirken, beşeri ve fiziki ortam ve bunların etkileşimiyle ilgili konulara
dayalı sorular sorulur. Bu sorulara, anahtar coğrafî sorular denir. Coğrafyanın
öğrenilmesinde bu anahtar soruların bilinmesi gerekir. Temel coğrafi kavramları
içeren her soru, coğrafyada anahtar soru demektir. Dolayısıyla coğrafya
konularının her birinin çok sayıda anahtar sorusu olabilir. Bu çalışmada,
ilköğretim ve ortaöğretim coğrafya konuları işlenirken, çocukta coğrafya
bilincini oluşturacak olan anahtar soru ve kavramlar üzerinde durulmaktadır.
Nedir?
Coğrafya, insanlar ve yer
(mekân) ile bunlar arasındaki ilişkiyi inceleyen bilimdir. Yani yer ve insanlar
arasındaki ilişkiler coğrafyanın konusunu oluşturur. Coğrafya sadece yerlerin
isimlerini ezberleme ve bunların dünya üzerinde nerede olduklarını gösterme
değildir. Coğrafya, öğrencilerin çevrelerinde olanları anlamalarına ve insanın
çevre ile etkileşimi hakkında bir anlayış geliştirmelerine yardımcı olur.
Yerlerin isimlerini, lokasyonlarını ve özelliklerini
bilmek, coğrafyanın temelini oluşturan unsurlardır. Bu da çok büyük ve oldukça
büyüleyici öğrenme alanının bir parçasıdır.
Gregg ve Leinhardt
(1994), coğrafyayı 4 özellikle karakterize edilen bir disiplin olarak
tanımlamaktadırlar. Birincisi bir yere eşsiz bir karakter kazandıran, yeryüzü
üzerindeki özelliklerin dağılımıdır (Örn: dağlar, nehirler, denizler vb.).
İkincisi, bazı şeylerin oldukları yerlerde ve zamanda neden ve nasıl meydana
geldiğini anlamaktır (Örn: Volkanlar gibi). Üçüncüsü, meydana gelen olayların,
diğer olaylarla ilgisi ve bağlantısıdır (Örn: Yağmur ormanlarının tahribi).
Sonuncusu, coğrafyanın haritalar ile bilgilerin ve fikirlerin iletişimini
sağlamasıdır. Bu dört özellik birbiri ile çok çeşitli yollardan etkileşim
içindedir. Bunlardan ilk üçü coğrafyanın temel prensipleridir. Sonuncusu ise
coğrafî araştırmalar sonucu elde edilen bilgilerin ifadesidir.
Coğrafyanın bu değişik
yönleri arasındaki etkileşim, onu tanımlama amaçlı olarak kesin çizgilerle
bölünmesini zorlaştırır. Coğrafi beceriler, yerler (mekanlar), fizikî, beşerî
ve çevre coğrafyası biçiminde bir bölümleme, bunlardan bir veya iki alanın
coğrafya eğitiminin çeşitli basamaklarında yer alması; öğrencinin çeşitli
alanlar arasındaki ilişkiyi anlamasının engellenmesi şeklinde bir sonuç
doğurabilir.
Coğrafya, bazı
yeteneklerin gelişimini ve kavramların anlaşılmasını içerir. Bu kavram ve
yetenekler ise fizikî çevre (ortam), beşerî çevre ve bunlar arasındaki ilişki
ile ilgilidir. Coğrafya sorgulanan ve araştırılabilen konuları içerir. Coğrafya
öğretilirken, beşeri ve fiziki ortam ve bunların etkileşimiyle ilgili konulara
dayalı sorular sorulur. Bu sorulara, anahtar coğrafî sorular denir. Coğrafyanın
öğrenilmesinde bu anahtar soruların bilinmesi gerekir. Temel coğrafi kavramları
içeren her soru, coğrafyada anahtar soru demektir. Dolayısıyla coğrafya
konularının her birinin çok sayıda anahtar sorusu olabilir. Bu çalışmada,
ilköğretim ve ortaöğretim coğrafya konuları işlenirken, çocukta coğrafya
bilincini oluşturacak olan anahtar soru ve kavramlar üzerinde durulmaktadır.